کلیات دستورالعمل نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت
در این مقاله به بررسی دستورالعمل نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت به شماره ۵۵۶۸۰۶/۱۴۰۱ پرداخته ایم. بخشنامه تعدیل پیمان های صنعت نفت در مورخ ۱۱/۱۱/۱۴۰۱ منتشر شده و جایگزین بخشنامه قدیم تعدیل قراردادهای نفتی است که در تاریخ ۲/۹/۱۳۹۱ توسط وزارت نفت ابلاغ شده بود. این بخشنامه برگرفته از دستورالعمل تعدیل آحادبهای پیمان ها و بخشنامه جبران نرخ ارز در پیمان های فاقد تعدیل می باشد. کارفرمایانی اعم از وزارت نفت، شرکت های اصلی، فرعی و یا تابعه آن که مشمول دستگاه های موضوع بند ب ماده ۱ قانون برگزاری مناقصات مصوب سال ۱۳۸۳ و ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۱۳۸۶ هستند، ملزم به استفاده از این بخشنامه می باشند.
دستورالعمل تعدیل پیمان های صنعت نفت در چه شرایطی قابل استناد می باشد؟
دستورالعمل نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت در پیمان های دارای تعدیل که اسناد ارجاع کار آن ها پس از تاریخ ۱۱/۱۱/۱۴۰۱ به تصویب برسد، ملاک عمل می باشد. باید توجه داشت که بنابر بند ۳-۱ بخشنامه تعدیل پیمان های صنعت نفت، استفاده از بخشنامه مذکور در قراردادهای پیش از ابلاغ آن، منوط به پیش بینی تعدیل در پیمان می باشد.
همچنین براساس بند ۳-۲ بخشنامه، فاقد تعدیل درنظر گرفتن بخش ریالی پیمان ها پس از ابلاغ این بخشنامه، صرفاً با ارائه گزارش توجیهی از سوی کارفرما و تصویب مرجع واگذاری، امکان پذیر است. باید توجه داشت که براساس بند ۳-۳ بخشنامه، به پیمان هایی که برآورد مبلغ آن ها در سقف نصاب معاملات کوچک است، تعدیل تعلق نمی گیرد.
براساس دستورالعمل نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت، این بخشنامه جهت محاسبه تعدیل در پیمان های مشمول، بین کارفرما (وابسته به وزارت نفت) و پیمانکار اصلی است. در صورت واگذاری بخشی از کار توسط پیمانکار اصلی به پیمانکار/تامین کننده/مشاور فرعی، باید تعدیل پذیر یا فاقد تعدیل بودن پیمان فرعی در قرارداد مربوطه مشخص شده باشد. در صورت تعدیل پذیر بودن، استفاده از روش تعدیل مناسب (ترجیحاً این دستورالعمل) در پیمان فرعی الزامی است.
مفاد دستورالعمل نحوه تعدیل آحاد بهای پیمان ها (سازمان برنامه و بودجه) در مواردی که با این دستورالعمل مغایر نمی باشد، به همراه این دستورالعمل لازم الاجرا است.
در صورت اختلاف در تفسیر این دستورالعمل، باید به معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت (اداره کل نظام فنی و اجرایی و ارزشیابی طرح ها) مراجعه شود.
تعدیل بخش های مختلف پیمان های نفتی
دستورالعمل نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت، تعدیل بخش های مختلف پیمان های صنعت نفت را به صورت زیر دسته بندی می کند:
– محاسبه تعدیل در پیمان های خرید خدمات مشاوره و بخش مهندسی در پیمان های نفتی
– محاسبه تعدیل بخش ساخت، اجرا و نصب در پیمان های نفتی
– محاسبه تعدیل در پیمان های تامین کالا و بخش کالا در سایر پیمان های نفتی
– محاسبه تعدیل تجهیز و برچیدن کارگاه
– محاسبه تعدیل در پیمان های تامین وسیله نقلیه و خدمات خودرویی
– محاسبه تعدیل در پیمان های تهیه، طبخ، توزیع و سرو غذا
– محاسبه تعدیل در سایر پیمان های عمومی و خدماتی
در این مقاله به بررسی نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت در بخش های مهندسی، تامین کالا، ساخت، نصب و اجرا و تجهیز و و برچیدن کارگاه پرداخته شده است.
محاسبه تعدیل در پیمان های خرید خدمات مشاوره و بخش مهندسی در پیمان های نفتی
تعدیل حق الزحمه پیمان های خرید خدمات مشاوره و بخش های مهندسی در پیمان های نفتی از حاصلضرب ضریب تعدیل ذیل در مبلغ صورت وضعیت کارکرد بدست می آید:
که در آن ضریب تعدیل (α) از ضریب افزایش روزانه مزد (A) در سال ارائه خدمات مشاوره و مهندسی بدست می آید. ضریب B درصد افزایش روزانه مزد در هر سال پس از سال پیشنهاد قیمت است که توسط شورای عالی کار ابلاغ می شود. یعنی به تناسب افزایش حقوق سالیانه وزارت کار، صورت وضعیت های خدمات مشاوره و مهندسی نیز تعدیل می شود. البته این فرمول برای دوره تاخیرات مجاز است و در زمان تاخیرات غیر مجاز، ۷۰ درصد آن پرداخت می شود.
به منظور محاسبه تعدیل در بخش مهندسی پیمان های نفتی، صورت وضعیت بخش مهندسی این پیمان ها باید بصورت تفکیک شده از سایر بخش ها ارائه گردد.
برای اطلاع از نحوه مجار شدن تاخیرات، مقاله صفر تا ۱۰۰ لایحه تاخیرات را مطالعه نمایید.
محاسبه تعدیل بخش ساخت، اجرا و نصب در پیمان های نفتی
تعدیل بخش ساخت، اجرا و نصب در پیمان های نفتی به دو دسته کارهای فهرست بهایی و کارهای غیر فهرست بهایی تقسیم می شود:
تعدیل پیمان هایی که برآورد آن ها براساس فهارس بهای سازمان برنامه و بودجه تهیه شده باشد، مطابق دستورالعمل تعدیل آحاد بهای پیمان (بخشنامه ۱۷۳۰۷۳) محاسبه می شود. همچنین ضریب تعدیل در قراردادهای تهیه شده براساس فهرست بهای صنعت نفت به تناسب شاخص های متناظر آن ها در فهارس بهای سازمان برنامه و بودجه (جدول شماره ۱ بخشنامه تعدیل پیمان های صنعت نفت) و به شرح رابطه ذیل محاسبه می شود:
فرمول مذکور عیناً مطابق با فرمول محاسبه تعدیل در بخشنامه تعدیل آحاد بهای پیمان (سازمان برنامه و بودجه است) به شرطی که پیمان ریالی باشد یا اینکه تعدیل به بخش ریالی پیمان های ارزی- ریالی تعلق داشته باشد:
تفاوت این دو بخشنامه در لحاظ نمودن نرخ ارز در پیمان های ارزی است. در گذشته فرض بر این بود که اگر پیمان ارزی باشد، با توجه به اینکه نرخ ارز متناسب با تورم تغییر میکند، لذا نیازی به پرداخت تعدیل وجود ندارد. اما باید توجه داشت که نرخ رسمی ارز در سامانه سنا الزاماً متناسب با نرخ بازار آزاد رشد نمی کند.
برای مثال، میانگین نرخ خرید و فروش اسکناس یوروی سنایی در تاریخ ۱۴/۱۲/۱۴۰۰ معادل ۲۷۱،۴۸۴ ریال و نرخ یورو بازار آزاد در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ معادل ۲۸۰،۸۷۰ ریال بوده است. به عبارت دیگر در دوره مذکور، مبنای درآمدی پیمانکار و مبنای هزینه کردی وی، اختلاف ۳٫۵ درصدی داشته اما این اختلاف در تیرماه ۱۴۰۲ به ۳/۱۸ درصد رسیده است و معنی آن این است که اگر پیمانکار در اسفند ۱۴۰۰ به انعقاد قرارداد می پرداخت، بابت کارکرد تیرماه ۱۴۰۲با ۸/۱۴ درصد ضرر و زیان مواجه می شد. چرا که در تیرماه ۱۴۰۲ میانگین نرخ خرید و فروش اسکناس یوروی سنایی ۴۵۶،۶۶۷ ریال و نرخ یورو بازار ازاد ۵۴۰،۸۱۰ ریال بوده است.
برای حل این مشکل، دو ضریب E0 و Ei به فرمول مذکور اضافه شده است، که مربوط به قیمت ارز در سامانه سنا در دوره مبنای پرداخت تعدیل و دوره انجام کار جهت پرداخت تعدیل می باشد. با اضافه شدن این ضرایب، اگر تورم (که در شاخص های تعدیل سازمان برنامه اعلام می شود) نسبت به تغییرات نرخ ارز در سامانه سنا، شیب متفاوتی داشته باشد، تعدیل مربوط به عدم تکافوی افزایش نرخ ارز در سامانه سنا، بواسطه این بخشنامه جبران می شود.
باید توجه شود که منظور از دوره انجام کار برای محاسبه تعدیل، تاریخ واقعی انجام کارها در کارگاه است و سایر زمان ها مانند تاریخ تهیه صورت وضعیت و یا تاریخ ارسال آن، ملاک نمی باشد.
درکارهای غیر فهرست بهایی، کارفرما باید اول جدول وزنی (برحسب درصد) مشابهت با فهرست بهای پایه در رشته ها یا فصل های مختلف را تعیین نماید و سپس براساس این دستورالعمل و یا دستورالعمل تحدیل آحاد بهای پیمان (سازمان برنامه و بودجه) به محاسبه تعدیل بپردازد.
محاسبه تعدیل در پیمان های تامین کالا و بخش کالا در سایر پیمان های نفتی
محاسبه ضریب تعدیل در پیمان های تامین کالا و بخش کالا در سایر پیمان های نفتی، تشابه زیادی با بخش قبل دارد، با این تفاوت که از دو ضریب I (شاخص تعدیل کالای خریداری شده بجای شاخص تعدیل دوره انجام کار) و β (ضریب تطبیقی که عموماً معادل یک درنظر گرفته می شود) استفاده شده است. ضریب تعدیل در پیمان های تامین کالا و بخش کالا در سایر پیمان های نفتی از فرمول زیر محاسبه می شود:
محاسبه ضریب I (شاخص تعدیل کالای خریداری شده) با خارج کردن بخش کارهای دستمزدی از شاخص تعدیل سازمان برنامه بدست می آید. چرا که شاخص های اعلامی سازمان برنامه برای تامین و اجرا تهیه می شود و با خروج بخش اجرا (دستمزدی) می توان به مقادیر شاخص تعدیل کالای خریداری شده دست یافت. این ضریب با استفاده از مقدار q که از جدول شماره ۲ بخشنامه بدست می آید و قرار دادن آن در فرمول ذیل محاسبه می شود:
باید توجه داشت که درخصوص کالاهای دارای طول مدت ساخت، متوسط شاخص دوره های طول مدت ساخت از تاریخ انعقاد قرارداد تا تاریخ ورود کالا به محل مورد نظر کارفرما (نه لزوماً تایید آن توسط کارفرما) ملاک عمل می باشد. همچنین پرداخت تعدیل کالا منوط به تحویل کالا به کارفرما و تایید آن طبق پیمان است. پرداخت تعدیل اقلام مصرفی نظیر سیمان، الکترود، لوازم و فیلم رادیوگرافی، مواد شیمیایی و غیره منوط به تفکیک آن در اسناد پیمان می باشد. در غیر اینصورت در قالب تعدیل سایر آیتم ها پرداخت می شود و تعدیل مستقلی به آن تعلق نمی گیرد.
محاسبه تعدیل تجهیز و برچیدن کارگاه
مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه با میانگین شاخص رشته ای فهرست بهای منضم به پیمان (یا فهرست بهایی که آیتم های مندرج در پیمان با فصول آن همسان سازی گردیده) و فهرست بهای واحد پایه ابنیه تعدیل می گردد. برای مثال درخصوص عملیات مشابه ردیف ۴ جدول شماره ۱ دستورالعمل نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت، شاخص رشته ای فهرست بهای منضم به پیمان معادل میانگین شاخص های فصل ۳۵ (کارهای دستمزدی) فهرست بهای تاسیسات مکانیکی و فصل ۳ (عملیات خاکی با ماشین) فهرست بهای راه، مورد استفاده قرار می گیرد.
دستورالعمل نحوه تعدیل پیمان های صنعت نفت کاملاً مطابق با بخشنامه تعدیل آحاد بهای پیمان (سازمان برنامه و بودجه) تهیه شده است، با این تفاوت که اثرات عدم همخوانی نوسانات نرخ ارز با تورم مصالح و دستمزد را در قراردادهای ارزی درنظر می گیرد. این بخشنامه برای تعدیل هر بخش از پیمان های نفتی وزارت نفت، فرمول هایی ارائه نموده که از اهم آن ها می توان به نحوه محاسبه تعدیل در پیمان های خرید خدمات مشاوره و بخش مهندسی در پیمان های نفتی، نحوه محاسبه تعدیل بخش ساخت، اجرا و نصب در پیمان های نفتی، نحوه محاسبه تعدیل در پیمان های تامین کالا و بخش کالا در سایر پیمان های نفتی و نحوه محاسبه تعدیل تجهیز و برچیدن کارگاه اشاره نمود. مجموعه ایمن سازان پای آمادگی دارد، پیمانکاران و کارفرمایان محترم را در محاسبه و تهیه صورت وضعیت تعدیل در پیمان های نفتی، یاری رساند.
دانلود دستورالعمل تعدیل پیمان های صنعت نفت
