مدیریت دانش چیست؟
مدیریت دانش ابزاری است که می تواند در سطوح مدیریتی برای کاهش زمان در پردازش داده و انتقال آن در مراحل مختلف پروژه (پروژه های فعلی و آینده) مورد استفاده قرار گیرد. موضوع انتقال داده و اطلاعات از پروژه های تکمیل شده در گذشته، در صنعت ساخت و ساز موضوعی حیاتی است. با اینحال، همچنان خلا رویکردهایی سیستماتیک برای یادگیری از پروژه های قبلی احساس می شود. داده های ارزشمندی که از پروژه های مسکونی و تجاری کوچک، متوسط و بزرگ جمع آوری شده اند به ندرت برای تصمیم گیری در پروژه های مشابهی که شرکت ها در آینده انجام می دهند، استفاده می شود. این صنعت هنوز تحت سلطه رویکردهای خاص و فردی متکی بر تجربه و نگرش های شخصی می باشد. متخصصان این حوزه عمدتا بر مبنای قضاوت های خود، تصمیمات مرتبط با زمان، هزینه و کیفیت پروژه ها را اتخاذ می کنند.
تجربه و همچنین مطالعات موردی نشان داده اند که مدیریت دانش باعث کاهش محدوده زمان، هزینه های مربوط به اجرای پروژه و همچنین افزایش کیفیت و پایداری پروژه ها می شود.
مدیریت دانش، برای شناسایی، بهینه سازی و مدیریت فعال دارایی های فکری برای خلق ارزش، افزایش بهره وری و کسب و حفظ مزیت رقابتی، تعریف شده است. ساختار مدیریت دانش دارای سه حوزه اصلی است. اول، ذی نفعان در هر پروژه باید اطلاعات اساسی را که به نفع پروژه به اشتراک گذاشته می شوند و مورد استفاده قرار می گیرند، شناسایی نمایند. دوم، اطلاعات شناسایی شده باید به شیوه ای بهینه سازماندهی، تجزیه و تحلیل، ارائه و منتشر شوند تا همه ذینفعان بتوانند به سادگی خروجی تولید شده توسط فرآیند یعنی دانش را درک و استفاده کنند. سوم، ذینفعان باید اطلاعات بدست آمده از پروژه ها را برای استفاده در آینده حفظ، تصحیح و معتبر نمایند.
پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت ساختمان:
چهار مرحله جهت اجرا مدیریت دانش وجود دارد. ابتدا شرکت های ساخت و ساز و متخصصان باید آگاهی ذینفعان را درباره اهمیت مدیریت دانش افزایش دهند. دوم، از آنجا که هر پروژه منحصر به فرد است، شناسایی داده های حیاتی و مولفه های دانش باید قبل از اجرای پروژه صورت گیرد. سوم، شرکت ها جهت حفظ، اشتراک و معتبر نمودن اطلاعات به دست آمده باید در فناوری های کارآمد سرمایه گذاری نمایند. چهارم، شرکت ها باید قبل از آغاز پروژه تمام دانش مربوطه را بازیابی نمایند تا زمان، هزینه، کیفیت و پایداری پروژه ها بهتر ارزیابی شوند.
دانش فردی نیز جنبه مهمی در اجرای موفقیت آمیز اصول مدیریت دانش در صنعت ساختمان می باشد. از آنجا که آگاهی از مدیریت دانش می تواند با استفاده از آموزش و افزایش مشارکت آن ها در امر آموزش، کنفرانس ها و فعالیت های اشتراک دانش بهبود یابد، کارکنان باید از نظر توانایی های خود-آغازگری، جستجوی فرصت ها و طراحی کار انتخاب شوند. این امر به کارکنان فرصت تفکر درباره کار و طرح ایده ها با همکاران را می دهد.
موانع پیاده سازی مدیریت دانش:
در پروژه های ساختمانی، موانع متعددی برای اجرای مدیریت دانش وجود دارد:
- فقدان هماهنگی میان مهندسان پروژه دلیل اصلی کاربرد محدود مدیریت دانش در این صنعت است. از سوی دیگر عوامل کارگاهی در بسیاری از مواقع با کارکنان خارج از سایت ارتباط مناسبی برقرار نمی کنند و باعث تاخیر، هزینه بالاتر و کیفیت پایین می شوند. جلسات نامنظم بین عوامل اجرایی، ذینفعان و تامین کنندگان، بهره وری در اجرای شیوه های استاندارد جهت تکمیل پروژه ها را کاهش می دهد.
- با وجود گسترش برنامه های پیشرفته برای ارتباطات عوامل پروژه، بسیاری از پروژه های عمرانی هنوز به این شکل از ارتباطات متکی نیستند.
- عدم تمایل و تلاش شرکت ها برای ایجاد دانش مفیدی که بتواند به پروژه های بعدی منتقل شود مانع قابل توجهی برای اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش در صنعت ساخت و ساز می باشد.
- عناصر فرهنگی نیز مانع از اجرای موثر مدیریت دانش در صنعت ساختمان می شوند.
یکی دیگر از جنبه های مهم فرآیند مدیریت دانش که مرتبط با صنعت ساخت و ساز است، دانش سازمانی شرکت ها است. چنین دانشی اغلب ویژگی خاص شرکت است و هم بیانگر سرمایه فکری و هم سرمایه مالی است. دانش سازمانی صلاحیت سازمان را در امر گردآوری استعدادهای شخصی، مهارت ها و تجربه های خاص و شایستگی کارکنان بیان می کند. هم چنین این دانش مقیاسی برای سنجش مستقیم کارایی دانش شرکت است. چرا که این دانش برای ایجاد و حفظ روابط تجاری با پیمانکاران، معماران و مهندسین تنظیم شده است.