مشکل یکپارچه سازی نقشه های ساختمانی:

مطالبی که به آن خواهیم پرداخت پنهان سازی سر فصل ها

2. چرا به مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) روی آورده‌ایم؟

یکی از علل موفقیت پروژه های ساختمانی تعامل و همکاری خوب میان عاملان پروژه، از مالک و کارفرما گرفته تا پیمانکار و مهندسان مشاور و معماران است. از مصادیق این همکاری مؤثر تبادل درست و کامل اطلاعات میان این عوامل می باشد. صنعت معماری، مهندسی و ساخت (AEC)، از ابتدا تاکنون در زمینه‌ی مبادلات اطلاعات دستخوش تحولات فراوانی شده است. از زمانی که نقشه‌ها با دست روی کاغد رسم می‌شد، تا بعد از آن که به‌صورت طراحی با خطوط دیجیتال به‌وسیله‌ی نرم‌افزارهایی همچون اتوکد انجام می‌شود و چه اکنون که بصورت مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) طراحی می‌شود که علاوه بر هندسه‌ی سه‌بعدی سازه مشخصات و روابط میان تمامی اجزا را نیز پوشش می‌دهد.

صنعت طراحی و ساخت در کشور ما نیز سال‌هاست که در سطحی از این تحول متوقف شده‌است. ما به طراحی در فضای دوبعدی و مدل‌سازی مشخصات هندسی سازه بسنده کرده‌ایم و از مزایای فراوان و رو به رشد سیستم دیجیتالی مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) بی‌بهره مانده‌ایم. در ادامه به بررسی مشکلاتی که این سطح از انتقال اطلاعات برای ما پیش می‌آورد می‌پردازیم:

مشکل اول این است که در این وضعیت، سازگاری و یکپارچگی نقشه‌های فنی تنها به صورت دستی قابل کنترل است و این موضوع بستری برای خطاهای انسانی خواهد بود. در نتیجه تناقضات میان دیسیپلین های مختلف طراحی، بطور کامل قابل شناسایی نیستند.

مشکل دوم اینکه تغییرات و اصلاحات در طراحی‌ها هم خیلی چالش‌ برانگیز هستند و اگر به صورت پیوسته در تمامی نقشه‌ها ردیابی نشوند، ناسازگاری‌های زیادی بوجود می‌آید. این ناسازگاری ها تنها زمانی آشکار می‌شوند که در فاز رسم نقشه‌های کارگاهی و گاه در فاز اجرا قرار داریم و رفع آن‌ها هزینه‌های فروانی در پی خواهد داشت. (همان‌طور که می‌دانید در روش‌های سنتی، پلان رسم و بعد با توجه به آن سکشن‌های عمودی و افقی رسم می‌شود؛ اما در صورت وجود مدل BIM، نرم‌افزار توسعه‌دهنده‌ی BIM به طور خودکار این سکشن‌ها را تولید می‌کند؛ لذا اگر تغییری در هر کدام ایجاد شود سایر نما‌ها و پلان‌ها نیز با آن سینک می‌شوند).

چرا به مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) روی آورده‌ایم؟

علت اصلی روی‌آوری به مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM)، عمق محدود اطلاعات در نقشه‌های سنتی است که استفاده‌های بعدی از اطلاعات موجود را برای فاز‌های بعدی پروژه دچار مشکل کرده و ناچار به دوباره وارد کردن بخشی از اطلاعات خواهیم شد. در نمودار زیر روند از دست رفتن اطلاعات در تبادل میان فازهای پروژه در مقایسه با حالتی‌که با مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) کار می‌کنیم را مشاهده می‌کنید.

اینجاست که مدل‌سازی اطلاعات ساختمان به صحنه می‌آید و به‌جای ضبط اطلاعات در نقشه‌های دو بعدی، اطلاعات در مدل‌های جامع BIM نگه‌داری و مبادله می‌شود.

از مزایای پیاده‌سازی مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)، بهبود هماهنگی و ارتقای سطح سازگاری فاز‌های پروژه در طول چرخه‌ی حیات آن، امکان اعمال مدل‌سازی‌ها و آنالیزهای لازم بر روی همان مدل طراحی‌شده، امکان پی‌گیری تغییرات و اصلاح به‌موقع آن‌ها در مدل‌ ایجاد شده در هر فاز و در نتیجه ارتقای سطح ساخت‌پذیری پروژه و نهایتاً افزایش بهره‌وری و کیفیت کل پروژه است.

اما این فرایند با چالش‌های خاصی روبرو است، از جمله این که زنجیره‌ی انتقال اطلاعات توسط یک عامل کنترل نمی‌شود. در حقیقت شرکت‌های معماری، مهندسان مشاور و پیمانکاران ساخت هر کدام شرکت‌هایی مجزا هستند که باید در طول مدت کوتاه یک پروژه با هم تبادل اطلاعات کنند. لذا این در تعهد مالک پروژه خواهد بود که آن‌ها را مجاب و گاها وادار به استفاده از BIM کند.

در بخش های آتی به توضیح عملکرد مدلسازی اطلاعات ساختمان در چرخه حیات پروژه می‌پردازیم.

برگرفته از کتاب Building Information Modelling نوشته‌ی Borrmann-2018