مدل BIM برای چه کسی تهیه می شود؟

مطالبی که به آن خواهیم پرداخت پنهان سازی سر فصل ها

مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) با ظهور مفاهیمی همچون مدلسازی ۴ بعدی (۴D) و طرح و ساخت مجازی (VDC) به صنعت ساختمان راه یافت. اولین قدم ها برای استفاده از این فناوری در پروژه های ساختمانی با توسعه نرم افزار CAD برداشته شد و پس از آن نرم افزارهای متعدد دیگری بصورت تخصصی به این حوزه وارد شدند. از جمله کاربردهای این فناوری می توان به همگام سازی مدل طراحی با برنامه زمان بندی پروژه، کنترل خودکار دستورالعمل ها و آیین نامه ها و همچنین شهودی سازی طرح های مهندسی برای درک بهتر مدیران و مهندسان کارگاهی اشاره نمود. اما آنچه در میزان بهره وری استفاده از این فناوری نقشی حیاتی دارد، تعیین LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) یا سطح جزییات مدل است. در صورت کم بودن جزییات، مدل کارایی چندانی ندارد. درحالیکه باید توجه شود که افزودن سطح های بیشتر به جزییات مدل، هزینه قابل توجهی خواهد داشت.

یکی از مسائلی که باید در تعیین LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) مورد توجه قرار گیرد، فرد یا سازمان و یا نهاد استفاده کننده از مدل BIM است:

در صورتی که مدلسازی اطلاعات ساختمان برای کارفرما به انجام برسد، هدف از مدلسازی معمولاً بررسی کارکردهای کلی طرح و نظارت بر روند پیشرفت پروژه می باشد.
در صورتی که مدلسازی اطلاعات ساختمان برای نهادهای قانونی باشد (مثلاً در سنگاپور و انگلستان که ارائه مدل BIM برای شروع پروژه ساختمانی ضروری است)، باید مدلی شامل دستورالعمل ها و آیین نامه های قانونی تهیه گردد.
در صورتی که مدلسازی اطلاعات ساختمان برای پیمانکار یا سازنده به انجام برسد، باید مدل براساس ساختار شکست کار تهیه شده و شامل تمام بخش های اجرایی پروژه باشد.

با این حال می توان بطور کلی LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) را به دو سطح پیش از اجرا و حین اجرا تفکیک نمود.

مدل BIM پیش از اجرای پروژه:

مدلسازی محدوده پروژه:

در این سطح از LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) می بایست کلیات و مشخصات تعیین کننده (بحرانی) طرح مشخص گردد. در این سطح به معرفی محیط اجرای پروژه، مشخصات و ابعاد تعیین شده برای المان ها در طراحی و مواردی همچون مفهوم هر یک از رنگ ها در مدل BIM پرداخته می شود.

مدلسازی عملکردی المان ها:

در این سطح از LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) لازم است مشخصات دقیق فنی و نحوه عملکرد هر یک از المان های سازه ای و غیر سازه ای و تجهیزات ساختمانی به تفصیل مشخص شود.

مدلسازی فرایند تحلیل و برنامه ریزی:

در این سطح از LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) باید منابع مورد نیاز برای انجام هر یک از فعالیت ها از جمله میزان مصالح مورد نیاز و ساعات کارکرد نیروی انسانی و ماشین آلات تعیین گردد. در این مرحله، موتور برنامه ریزی به اختصاص منابع برای انجام فعالیت های ساختمانی می پردازد. خروجی این سطح، یک مدل چهار بعدی از پروژه ساختمانی خواهد بود.

مدلسازی فرایند سازماندهی پروژه:

در این سطح از LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) موضوعات سازمانی و مدیریتی پروژه به مدل BIM اضافه می شود. برای مثال می توان در این سطح هزینه های ایمن سازی محیط پروژه و برقراری نظام HSE در پروژه را محاسبه نموده و منافع آن در قبال بروز حوادث حین کار را به مدیران گزارش داد.

مدل BIM در حین اجرای پروژه:

در این مرحله از LOD در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) باید به نظارت بر روند پیشرفت پروژه و کنترل میزان مصرف منابع براساس فعالیت های ساختمانی انجام شده پرداخته شود. خروجی این مرحله می تواند رفع مشکلات اجرایی جهت دستیابی به نرخ های تعیین شده در مدل BIM یا به روز رسانی و اصلاح مدل ساخته شده برای ادامه پروژه و همچنین پروژه های آتی باشد. از جمله کارکردهای مدل BIM در این مرحله می توان به تدارکات پروژه و تکمیل ظرفیت انبار کارگاه های ساختمانی برای جلوگیری از بروز وقفه های اجرایی اشاره نمود.

مدیریت ایمنی پروژه، یکی از شاخه هایی است که در این مرحله مورد توجه محققان حوزه مدلسازی اطلاعات ساختمان قرار گرفته است. چرا که پژوهش ها نشان می دهد که حتی مدیران پروژه و سرپرستان کارگاه بسیار با تجربه نیز در بسیاری از موارد قادر نیستند ریسک های ایمنی را در کارگاه تشخیص دهند. مدلسازی اطلاعات ساختمان با کنترل خودکار آیین نامه های ایمنی و تطابق آن با روند پیشرفت پروژه، سبب کاهش ریسک های ایمنی کارگاه می شود. برای مثال، مدل BIM می تواند تعیین نماید که براساس روند پیشرفت پروژه، کدام سقف ها بتن ریزی شده اند و باید اطراف آن نرده ایمنی کشیده شود یا بتن کدام سقف ها به گیرش مناسب رسیده و می توان جک زیر قالب های آن را باز نمود.