آموزش ایمنی در پروژه های ساختمانی:

مطالبی که به آن خواهیم پرداخت پنهان سازی سر فصل ها

قرارگیری در معرض حوادث ساختمانی برای کارگران به معنای مواجه شدن با جراحات شدید و حتی مرگ است. لذا یکی از راه های کاهش حوادث پروژه، آموزش کارگران ساختمانی در زمینه ایمنی می باشد. روش های آموزش ایمنی به کارگران ساختمانی را می توان در دو دسته شامل روش های سنتی و روش های نوین آموزش ایمنی ساختمان (HSE) طبقه بندی نمود. روش های سنتی به فعالیت هایی همچون برگزاری دوره های آموزش ایمنی، ارائه دستورالعمل های ایمنی، نمایش فیلم های آموزشی و … اتلاق می گردد. درحالیکه دوره های جدید آموزش ایمنی ساختمان (HSE) از ابزارهایی همچون واقعیت مجازی (VR) و بازی های شبیه سازی (SG) بهره می برند.

صنعت ساختمان از چندین نظر نیازمند ابزارهای جدید برای ارتقای سطح ایمنی کارگاه می باشد. اولاً اینکه میزان حوادث منجر به مرگ در پروژه های ساختمانی، بیشترین سهم را نسبت به صنایع مختلف دارد. برای مثال، در انگلستان ۳۰ درصد حوادث کاری منجر به مرگ به صنعت ساختمان تعلق دارد. از سوی دیگر، تحقیقات نشان می دهد که ۸۸ درصد حوادث ساختمانی، ناشی از رفتار ناایمن کارگران رخ می دهند. همچنین، کارگران ساختمانی کمترین میزان سطح سواد را در بین کارگران صنایع مختلف دارند.

با پیشرفت علوم رایانه در سال های اخیر، استفاده از واقعیت مجازی و بازی های شبیه سازی در صنایع متعددی بکار گرفته شده است. از جمله این کاربردها می توان به شبیه سازی هوانوردی و همچنین خدمات بهداشتی و درمانی اشاره نمود. یکی از کاربردهای این فناوری، برگزاری دوره های جدید آموزش ایمنی ساختمان (HSE) در پروژه های عمرانی می باشد.

متاسفانه با توجه به عمر کوتاه این فناوری ها، هنوز تحقیقات چندانی برای استفاده از آن ها جهت آموزش کارگران ساختمانی به انجام نرسیده است. حتی از میان مجموعه تحقیقاتی که امروزه در زمینه آموزش ایمنی در پروژه های ساختمانی به انجام می رسد، سهم پژوهش های مرتبط با فناوری های نوین کمتر از یک پنجم می باشد. از این رو، در این مقاله بطور خلاصه به روش برگزاری دوره های جدید آموزش ایمنی ساختمان (HSE) و مزایای آن پرداخته ایم.

مقایسه انواع روش های آموزش ایمنی:

دوره های آموزش ایمنی ساختمان به روش سنتی از چند مشکل اساسی رنج می برند. نادیده گرفتن محیط واقعی کار در پروژه های ساختمانی، قابل استفاده نبودن برای کارگران کم سواد یا کارگران خارجی، مورد توجه قرار نگرفتن از سوی کارگران و عدم کارایی در بهبود درک کارگران از خطرات پروژه، از جمله این مشکلات هستند.

با توجه به محدودیت فضا در کارگاه و برنامه فشرده کاری پروژه، اغلب مدیران پروژه ترجیح می دهند که دوره های آموزش ایمنی را در خارج از سایت برگزار کنند. با توجه به اینکه بیشتر فعالیت های ساختمانی در فضا و زمان محدود و بصورت فشرده و نامنظم به انجام می رسند، بسیاری از کارگران قادر نخواهند بود آنچه آموزش دیده اند را در محیط کار پیاده سازی کنند.

درحالیکه محیط شبیه سازی شده در بازی ها در دوره های جدید آموزش ایمنی ساختمان (HSE) با جزییات تمام به مدلسازی سازه ها، تاسیسات و تجهیزات، ماشین آلات، دپو مصالح و فعالیت های کاری می پردازد. این محیط که از طرح های مهندسین مشاور پروژه استخراج می شود، شباهت بسیاری زیادی به پروژه واقعی خواهد داشت. استفاده از این روش برای کشورهایی که از کارگران خارجی استفاده می کنند، یک اولویت جدی شناخته می شود. برای مثال در کشور آمریکا که ۷۱ درصد کارگران ساختمانی، بی سواد و یا خارجی هستند، استفاده از این نوع آموزش ایمنی با استقبال زیادی مواجه شده است. بسیاری از این کارگران در مصاحبه ها بیان نموده اند که از روش های سنتی آموزش ایمنی بخصوص روش های مبتنی بر محتوای متنی، سر در نمی آورند.

با قرارگیری در محیط بازی، کارگران بطور جدی با حوادث ساختمانی درگیر شده و مانند روش های سنتی تمرکز خود را حین آموزش از دست نمی دهند. همچنین در این دوره های جدید آموزش ایمنی ساختمان (HSE) سطح هوشیاری کارگران نسبت به محرک های ریسک افزایش می یابد.

برای آشنایی با محرک های ریسک و اهمیت تشخیص آن ها پیشنهاد می کنیم مقاله “چگونه با استفاده از محرک های ریسک به پیش بینی حوادث کارگاهی بپردازیم” را مطالعه فرمایید.

هزینه برگزاری این نوع دوره های جدید آموزش ایمنی ساختمان (HSE) نسبت به روش های سنتی آموزش ایمنی به کارگران تا حدودی بیشتر خواهد بود. بخش عمده هزینه سرمایه گذاری برای این نوع آموزش به تهیه سخت افزار و نرم افزار مورد نیاز بازمیگردد. ایجاد موتور بازی ساز مناسب، تولید مدل های سه بعدی و چهار بعدی (که می تواند با مدلسازی اطلاعات ساختمان – BIM – لینک شود)، ایجاد پس زمینه بازی از نظر آب و هوایی و روشنایی محیط و … از جمله مسائل هزینه ساز در بکارگیری این روش هستند. سخت افزار مورد نیاز می تواند از عینک های واقعیت مجازی، تجهیزات بازی همچون پلی استیشن و یا حتی یک گوشی موبایل تشکیل گردد.