طبق بند “الف” ماده ۱۰ آیین نامه ارزیابی کیفی مناقصه گران، حداقل تعداد مناقصه گران واجد شرايط (فهرســت كوتاه) برای دعوت به مناقصه محدود به شرح زير تعيين مي شود:
- پنــج مناقصه گر در كارهــای پيمانكاری در صورت اســتفاده از فهرســت بهای پايه منتشر شده توسط سازمان برنامه و بودجه.
- سه مناقصه گر در ساير مناقصات.
لازم به توضیح است که طبق بند ۵ ماده ۲ آیین نامه تعیین دامنه قیمت متناسب، تعداد مناقصه گران برابر با تعداد مناقصه گرانی است که قیمت پیشنهادی (موضوع پاکت “ج”) آنها پس از ارزیابی شکلی (یعنی كنترل از نظر كامل بودن مدارك و امضاها) مورد تایید قرار گرفته باشد، نه تعداد پیشنهاد دهندگان. در نتیجه حداقل سه مناقصه‌گر باید پس از ارزیابی شکل قیمت پیشنهادی وجود داشته باشد.
همچنین اگر در اسناد مناقصه، حد نصاب مورد قبول ذکر نشده باشد و فقط به یک مناقصه گر رسیدیم، این اتفاق از دو دیدگاه قابل بررسی است.
- بر اساس بند “ط” ماده ۲ قانون برگزاری مناقصات، انحصار رخ داده (انحصار در معامله عبارت است از یگانه بودن متقاضی شرکت در معامله که به طرق ۱- اعلان هیئت وزیران براي کالاها و خدماتی که در انحصار دولت است و ۲- انتشار آگهی عمومی و ایجاب تنها یک متقاضی براي انجام معامله) و در اینصورت کمیسیون مناقصه ضمن بازگشایی پاکت باید بر اساس تبصره ذیل ماده ۷ آیین نامه ارزیانی کیفی (در صورت احراز انحصار، كميســيون مناقصه صورتجلسه ای مبنى بر تاييد شرايط انحصار تنظيــم و امضا مي كنــد و در اينصورت نيازی به انجام تشــريفات مناقصه نيست و قرارداد از مذاكره كميسيون مناقصه با متقاضي معامله منعقد مي شود) نسبت به مذاکره با تنها باقیمانده در این فرآیند اقدام نماید.
- بر اساس بند “الف” ماده ۲۴ قانون برگزاری مناقصات (یعنی کم بودن تعداد مناقصه گران از حد نصاب تعیین شده در اسناد مناقصه)، شرایط تجدید به وجود می آید.
در نتیجه:
مطابق با دو دیدگاه بالا تضادی بوجود می‌آید. پس برای رفع این معضل می‌توانیم در مرتبه اول رای به تجدید مناقصه داده ( همچنان که در بند “ب” ماده ۱۰ آیین نامه ارزیانی کیفی هم حکم شده است -یعنی در صورتي كه تعداد افراد واجد شرايط به حد نصاب نرسد، برای يكبار فرايند ارزيابي تجديد مي شــود و در ارزيابي دوم با حداقل دو مناقصه گر كه دارای بالاترین امتياز باشــند، مناقصه برگزار مي شــود و در غير اينصورت، تامين كننده ياد شــده، انحصاری تلقــي مي شود) و در مرتبه دوم اگر تکرار شود حکم به انحصار نموده و وارد مذاکره با تنها مناقصه گر واجد شرایط شویم.
لازم به توضیح است که طبق بند “ه” ماده ۶ قانون برگزاری مناقصات، تعیین برندگان اول و دوم مناقصه جز وظایف کمیسیون مناقصه است. همچنین، طبق ماده ۵ قانون اساس نامه رسیدگی به شکایات، هیئت رسیدگی به شکایات، صلاحیت و اختیار رسیدگی به شکایات مربوط به اجرا نشدن هر یک از مواد قانون برگزاری مناقصات را دارد.
