در این مطلب به تفسیر قوانین بیمه پروژه های عمرانی و غیر عمرانی به همراه معرفی وظایف قانونی پیمانکاران و کارفرمایان در قبال سازمان تامین اجتماعی پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
در این مطلب میخوانید:
اولین قدم در مورد بیمه پروژه های عمرانی و غیر عمرانی
پس از انعقاد قرارداد و به منظور فعال شدن بیمه پروژه ها، لازم است پیمانکاران یک نسخه از قرارداد را به شعبه سازمان بیمه تامین اجتماعی محل اجرای قرارداد، به عنوان بزرگترین متولی بیمه کشور در خصوص طرح های عمرانی و غیر عمرانی ارائه نمایند.
نحوه محاسبه و پرداخت حق بیمه پروژه های عمرانی
هنگام اجرای قراردادهای که مشمول ضوابط طرح های عمرانی (پی نوشت ۱) می باشند وحق بیمه مربوطه توسط کارفرما پرداخت می شود، ارسال صورت دستمزد و حقوق کارکنان شاغل به صورت ماهیانه بوده و باید حداکثر تا پایان ماه بعد به سازمان تامین اجتماعی ارائه شود.
ماخذ حق بیمه کلیه قراردادهای واجد شرایط ضوابط طرح های عمرانی بر اساس مصوبات شورای عالی تامین اجتماعی از تاریخ ۱۶/۰۴/۱۳۶۳ به بعد به شرح ذیل می باشد:
حق بیمه قراردادهای پیمانکاری در پروژه های عمرانی
حق بیمه قراردادهای پیمانکاری در طرح های عمرانی مقطوعا ۶% ناخالص کارکرد به اضافه ۰٫۶% به عنوان بیمه بیکاری جمعا به میزان ۶٫۶% ناخالص کارکرد می باشد (۱٫۶% سهم پیمانکار و ۵% سهم کارفرما). طبق مصوبه مورخ ۱۸/۰۵/۱۳۶۶ شورای عالی تامین اجتماعی در صورتی که پیمانکاران مجری قراردادهای مشمول طرح های عمرانی بخشی از اجرای عملیات موضوع پیمان را طی قرارداد به پیمانکاران فرعی واگذار نمایند، چنانچه حق بیمه متعلق به قرارداد اصلی بر مبنای ناخالص کل کارکرد قرارداد پرداخت شود در این صورت حق بیمه ای بابت قرارداد پیمانکار فرعی مطالبه و دریافت نخواهد شد.
حق بیمه قرارداهای مشاوره ای در پروژه های عمرانی
حق بیمه قراردادهای مشاوره ای مقطوعا ۱۴% ناخالص کارکرد به اضافه ۱٫۶% به عنوان حق بیمه بیکاری جمعا به میزان ۱۵٫۶% ناخالص کارکرد می باشد (۳٫۶% سهم مهندس مشاور و ۱۲% سهم کارفرما).
توجه به این نکته ضروری است که حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و مشاوره ای طرح های عمرانی سازمان صنایع دفاع، قراردادهای تسطیح و آماده سازی اراضی وزارت مسکن و شهرسازی، قراردادهای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و قراردادهای سازمان تامین اجتماعی با پیمانکاران در صورتی که بر اساس فهرست بهاء و ضوابط سازمان مدیریت و برنامه ریزی منعقد شده باشد طبق مصوبات ۱۲۹ و ۱۴۳ شورایعالی تامین اجتماعی محاسبه می شود.
نحوه محاسبه و پرداخت حق بیمه پروژه های غیر عمرانی
در مورد نحوه محاسبه و پرداحت حق بیمه طرح های غیر عمرانی نیز، ارسال صورت دستمزد و حقوق کارکنان شاغل به صورت ماهیانه و باید حداکثر تا پایان ماه بعد به سازمان تامین اجتماعی ارائه شود.
ماخذ و نحوه محاسبه حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی با توجه به مصوبات شورایعالی تامین اجتماعی و به استناد مصوبه مورخ ۲۴/۰۱/۱۳۷۰ حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و مهندسین مشاور از تاریخ مذکور با توجه به تعهد طرفین و نحوه اجرای کار به ترتیب زیر محاسبه می شود:
- حق بیمه پیمانکاری بدون مصالح، قراردادهایی که در اجرای آنها تهیه مصالح مصرفی به عهده و هزینه پیمانکار می باشد و یا موضوع قرارداد ارائه خدمات بوده و نوع کار ایجاب نماید که تماما به صورت مکانیکی انجام گیرد. حق بیمه به ماخذ ۷% ناخالص کل ناخالص کارکرد به اضافه یک نهم آن به عنوان حق بیمه بیکاری می باشد.
- حق بیمه کلیه قراردادهای دستمزدی و خدماتی که به صورت غیر مکانیکی انجام گیرد و یا تجهیزات و وسایل مکانیکی توسط کارفرما تهیه و به صورت رایگان در اختیار پیمانکار قرار داده می شود به ماخذ ۱۵% ناخالص کارکرد به اضافه یک نهم آن به عنوان حق بیمه بیکاری می باشد.
- در مواردی که تهیه قسمتی از مصالح به عهده و هزینه پیمانکار و قسمتی به عهده و هزینه کارفرما می باشد، ارزش مصالح واگذاری به پیمانکار به ناخالص کل کارکرد افزوده می شود و سپس حق بیمه طبق بند ۱ محاسبه می شود.
- قیمت تجهیزات وارده از خارج کشور که پیمانکاران از طریق گشایش اعتبار خریداری می نمایند مشمول کسر حق بیمه نمی باشد، همچنین قیمت مصالح انحصاری، اختصاصی آسانسور و تاسیسات، ماشین آلات، آهن آلات در قراردادهای سوله سازی که تهیه آن در اختیار کارفرما است، پارچه در قراردادهای دوخت و دوز، آسفالت در قراردادهای جاده سازی و آسفالت خیابان ها و محوطه ها، موکت و کف پوش و کابینت در صورتی که توسط کارفرما تهیه و به صورت رایگان به پیمانکار تحویل شود، بعنوان مصالح واگذاری تلقی نشده و قیمت آنها به کل کارکرد اضافه نمی شود.
- در مواردی که موضوع قرارداد ارائه خدمات بوده و نوع کار ایجاب نماید قسمتی از عملیات به صورت مکانیکی (با وسایل و ماشین آلات مکانیکی متعلق به پیمانکار) و قسمتی به صورت دستی انجام گیرد در این حالت حق بیمه بخش مکانیکی به ماخذ ۷% و حق بیمه بخش دستی به ماخذ ۱۵% به اضافه یک نهم آن بابت بیمه بیکاری محاسبه می شود.
- در مواردی که وسایل و ابزار مکانیکی توسط کارفرما تهیه و بدون دریافت کرایه (به صورت رایگان) در اختیار پیمانک قرارار گیرد، در این حالت عملیات دستمزدی محسوب و حق بیمه آن کلا به ماخذ ۱۵% به اضافه یک نهم آن بابت بیمه بیکاری محاسبه خواهد شد.
- در مواردی که پیمانکار اصلی بخشی از عملیات پروژه را با انعقاد قرارداد به پیمانکاران فرعی واگذار نماید، حق بیمه قراردادهای پیمانکاران فرعی نیز با توجه به تعهدات طرفین مندرج در پیمان، طبق ضوابط محاسبه، وصول و در صورت ارائه مفاصاحساب پیمانکاران فرعی به هنگام احتساب حق بیمه پیمانکار اصلی معادل کارکرد پیمانکاران فرعی که مفاصاحساب دریافت داشته اند از کارکرد پیمانکار اصلی کسر می شود.
- آن دسته از نهادها، سازمان ها و وزارتخانه هایی که کارکنان آن ها مشمول قانون حمایتی خاص غیر از تامین اجتماعی می باشند، در صورتی که با انعقاد قرارداد با سایر موسسات، وزارتخانه ها و سازمان ها اقدام به انجام کار بصورت پیمانکاری نمایند، چنانچه کار موضوع قرارداد توسط پرسنل رسمی آن ها که مشمول قانون حمایتی خاص می باشند، همچنین پرسنل روزمزد و قراردادی انجام گیرد و لیست و حق بیمه کلیه پرسنل روز مزد و غیر رسمی شاغل در اجرای پیمان را به سازمان تسلیم و پرداخت نمایند. مفاصاحساب قرارداد آنها به شرطی که برابر پرونده مطالباتی فاقد بدهی باشد صادر خواهد شد. بدیهی است کارفرما ملزم به رعایت ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی در مورد این گروه از پیمانکاران نیز می باشد.
مانده حق بیمه پروژه چیست و چگونه محاسبه می شود؟
مانده حق بیمه پیمان در پایان هر قرارداد و پس از مشخص شدن میزان کارکرد قرارداد توسط سازمان تامین اجتماعی محاسبه و به پیمانکار ابلاغ می شود. این مبلغ براساس لیست های بیمه ارسالی پیمانکار محاسبه شده و می تواند بیشتر یا کمتر از حق بیمه پرداخت شده مطابق بندهای پیشین باشد.
مفاصا حساب بیمه در طرح های عمرانی و غیر عمرانی
مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی فرآیندی است که طی آن نامه تسویه حساب بیمه تهیه و ارائه می‌شود. نامه تسویه حساب بیمه نامه ای است که در آن فاکتورهای مالی و گزارش‌هایی مشخص شده که نشان دهنده تسویه با سازمان تامین اجتماعی است. اخذ مفاصا حساب ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی جهت هریک از قراردادهای مورد اجرا از مراحل پایانی هر پروژه است.
توجه: پیمانکار حق ندارد جهت افرادی که در اجرای پیمان شاغل نیستند، تحت عنوان پیمان لیست ارسال کند و چنانچه طبق بررسی هایی که به عمل می آید این موضوع اثبات شود طبق ماده ۹۷ قانون با پیمانکار برخورد و سوابق افراد نیز حذف می گردد.
ماده ۹۷ قانون تامین اجتماعی: هر کس به استناد گواهی های خلاف واقع یا با توسل به عناوین و وسایل تقلبی از مزایای مقرر در ای قانون به نفع خود استفاده نماید یا موجبات استفاده افراد خانواده خود یا اشخاص ثالث را از مزایای مذکور فراهم سازد، به پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر خسارات وارده به سازمان تامین خدمات درمانی یا تامین اجتماعی و در صورت تکرار به حبس جنحه ای از ۶۱ روز تا شش ماه محکوم خواهد شد.
حق بیمه پیمانکاران جزء
در مورد حق بیمه پیمانکاران جزء، رعایت ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی در مورد پیمانکاران دست دوم، ارسال یک نسخه از قرارداد منعقده با آنان به سازمان تامین اجتماعی و اعلام اطلاعات مربوطه پس از خاتمه عملیات پیمان آنان.
پرداخت غرامت کارکنان حادثه دیده در پروژه چگونه است؟
پرداخت غرامت موضوع ماده ۶۶ قانون تامین اجتماعی در مورد کارکنان حادثه دیده در اجرای پیمان های مورد اجرا که پیمانکار مقصر تشخیص داده شده است.
ماده ۶۶ قانون تامین اجتماعی: در صورتی که ثابت شود وقوع حادثه مستقیما ناشی از عـدم رعایـت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشـی از عـدم رعایت مقررات بهداشـتی و احتیاط لازم از طرف کارفرما یا نمایندگان او بوده، سـازمان هزینه های مربـوط به معالجه و غرامات و مسـتمری ها و غیره را پرداختـه و طبق ماده ۵۰ این قانـون از کارفرما مطالبـه و وصول خواهد نمود.
ماده ۵۰ قانون تامین اجتماعی: مطالبات سازمان بابت حق بیمه و خسارات تاخیر و جریمه های نقدی ناشی از اجرای قانون در حکم مطالبات مستند به اسناد لازم الاجرا بوده و طبق مقررات مربوط به اجرای مفاد اسناد رسمی به وسیله مأمورین اجرای سازمان قابل وصول می باشد (توضیح اینکه طبق ماده ۴۹ قانون تامین اجتماعی مطالبات ناشی از روابط بیمه ای سازمان شامل حق بیمه، خسارات تاخیر و جرائم نقدی و مطالبات ناشی از هزینه های انجام شده توسط سازمان در امور درمانی و … به بیمه شدگان، طلب ممتاز به حساب می آیند و برهمین مبناء درحکم مطالبات مستند به اسناد لازم الاجرا بوده است).
پی نوشت ها:
پی نوشت ۱: طبق مصوبات ۱۲۹ و ۱۴۳ شورای عالی سازمان تامین اجتماعی قراردادهایی مشمول ظوابط طرح های عمرانی تلقی می شوند که دو شرط زیر را تواما دارا باشند:
- قرارداد بر اساس فهرست بهاء پایه سازمان مدیریت و برنامه ریزی (قراردادهای پیمانکاری) یا ضوابط تیپ سازمان مذکور (قراردادهای مشاوره ای) منعقد شده باشد.
- تمام یا قسمتی از بودجه عملیات از محل اعتبارات عمرانی دولت (اعتبارات ملی، منطقه ای، استانی) تامین شده باشد.
پی نوشت ۲: کلیه قراردادهای فاقد شرایط اشاره شده در بخش طرح های عمرانی، قراردادهای غیر عمرانی تلقی می شود.
