ارزیابی اقتصادی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی:

مطالبی که به آن خواهیم پرداخت پنهان سازی سر فصل ها

1. ارزیابی اقتصادی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی:

ضایعات ساختمانی به عنوان یکی از عوامل تهدید محیط زیست و هدر رفت منابع طبیعی در تمامی کشورها شناخته می شود. برای حل این مسئله، سه راهکار وجود دارد. کاهش ضایعات ساختمانی، استفاده مجدد از مصالح ساختمانی قابل مصرف و بازیافت نخاله های ساختمانی از جمله این راهکارها هستند. دو راهکار اول به مدیریت ضایعات ساختمانی در کارگاه مرتبط می باشد. درحالیکه گزینه سوم یک استراتژی بلند مدت دولتی یا شهری است که ملزم به انجام ارزیابی اقتصادی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی می باشد. چرا که این استراتژی نیازمند سرمایه گذاری سنگین بوده و قوانین و محدودیت های زیست محیطی خاص خود را دارد.

به منظور تدوین ارزیابی اقتصادی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی لازم است از ترکیبات موجود در ضایعات ساختمانی اطلاع داشته باشیم. می توان گفت ۷۰ درصد از نخاله های ساختمانی را مواد حاصل از تخریب ساختمان های فرسوده و خاکبرداری برای احداث ساختمان های جدید تشکیل می دهد. همچنین بیش از یک چهارم از پسماند تخلیه شده در دپوهای شهری از پروژه های ساختمانی تامین می شود. البته این آمار کلی بوده و در بسیاری از شهرها و کشورها آمار دقیقی از میزان تولید نخاله های ساختمانی وجود ندارد.

ایجاد تاسیسات بازیافت زباله سابقه چندانی در جهان ندارد و اولین کارخانه بازیافت زباله در دهه ۱۹۷۰ احداث شده است. با فشار ناشی از آگاهی افکار عمومی از میزان آلودگی زباله ها و نیز کاهش زمین های قابل استفاده به عنوان دپو پسماند، احداث کارخانه های بازیافت زباله در دهه ۱۹۸۰ به یک موضوع فراگیر تبدیل شد. با این حال، در کشورهای در حال توسعه اولین کارخانه های بازیافت زباله پس از سال ۲۰۰۰ ساخته شده و هنوز هم چندان فراگیر نشده است.

از مزایایی که باید در ارزیابی اقتصادی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی به آن توجه نمود می توان به ارزش زمین های دپو پسماند آزادسازی شده، توجیه اقتصادی استفاده از مصالح حاصل از بازیافت، کمک به حفظ محیط زیست در مقابل آلودگی و کاهش مصرف انرژی و منابع طبیعی خام و همچنین اشتغال زایی اشاره نمود.

بررسی کارخانه های بازیافتی که در منطقه خاورمیانه احداث شده اند نشان می دهد که برخی تنها با رویکرد حفاظت از محیط زیست ساخته شده اند. سایر مواردی که برای آن ها ارزیابی اقتصادی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی به انجام رسیده است، بصورت مشارکت بخش عمومی و خصوصی (PPP) احداث شده اند.

احداث یک کارخانه بازیافت زباله با ظرفیت ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تن در روز به زمینی به مساحت ۱۰ تا ۱۵ هزار متر مربع نیاز خواهد داشت. دستگاه های مورد نیاز کارخانه به تناسب جنس ضایعاتی که اجازه ورود به کارخانه را دارد و مصالح بازیافتی قابل تولید در کارخانه متفاوت می باشد. برای مثال برای تولید سنگدانه از قطعات بتنی حاصل از تخریب ساختمان های فرسوده به دستگاه سنگ شکن نیاز می باشد. وجود ترکیبات مختلف در میان ضایعات ساختمانی، یکی از مشکلات اصلی کارخانه های بازیافت است. بهترین راهکار برای حل این مشکل، آموزش مهندسان کارگاه ها برای مدیریت ضایعات ساختمانی و تفکیک ضایعات در کارگاه های ساختمانی می باشد.

عمده مصالح قابل بازیافتی که به کارخانه های بازیافت زباله ارسال می شود را بتن، کاشی، سرامیک، آجر و خاک تشکیل می دهد. به طور متوسط می توان ۵۰ تا ۹۵ درصد از این ضایعات ساختمانی را به مصالح ساختمانی جدید تبدیل نمود. ساده ترین کاربرد این نوع مصالح ساختمانی می تواند به عنوان مواد پرکننده یا استفاده از ضایعات بتنی در راهسازی بعنوان جایگزین اساس و زیراساس باشد. همچنین با توجه به فناوری بکار گرفته شده، حتی امکان تولید سنگدانه بتنی بازیافتی برای ساخت بتن سازه ای نیز وجود دارد.

بررسی یک کارخانه بازیافت زباله در کشور ترکیه با ظرفیت تقریبی ۱۰۰۰ تن در روز نشان می دهد که ایجاد چنین تاسیساتی به هزینه اولیه تقریبی ۵۵۰ هزار یورو نیاز دارد. همچنین هزینه مستمری که به تعمیر و نگهداری دستگاه ها، تامین سوخت مورد نیاز دستگاه ها و هزینه حقوق و دستمزد پرسنل و کارگران کارخانه اختصاص می یابد، برای کارخانه مذکور ساعتی ۱۵۰ یورو بوده است.

در تدوین ارزیابی اقتصادی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی، باید توجه شود که به منظور توجیه پذیری طرح می توان علاوه بر منافع حاصل از تولید مصالح بازیافتی، درآمدی را به عنوان هزینه دریافت نخاله از سوی کارخانه در نظر گرفت که این امر به هزینه تخلیه زباله در دپو پسماند شهری و میزان نظارت بر عدم تخلیه زباله در مکان های متفرقه وابسته است.