پیشنهاد تغییر مهندسی ارزش چیست؟
هدف از به کارگیری پیشنهاد تغییر مهندسی ارزش عبارت است از استفاده از دانش، تجربه و توانایی های کارکنان و تجهیزات پیمانکار، برای کاهش هزینه و افزایش بهره وری در طول عمر پروژه.
به عبارت دیگر پیشنهاد تغییر با نگاه مهندسی ارزش پیشنهادی است که در مدت پیمان از جانب کارفرما و به منظور کاهش هزینه تمام شده پروژه های عمرانی، بهره برداری و نگهداری، ارتقای کارایی و یا سایر منافع کارفرما ارائه می گردد. در صورت پذیرش پیشنهاد تغییر توسط کارفرما، بخشی از صرفه جویی های به دست آمده به پیمانکار پرداخت می شود.
پس از محاسبه مبالغ صرفه جویی و پاداش، سهم پاداش پیمانکار از پیشنهاد تغییرهای پذیرفته شده، بسته به نوع پیمان و شرایط خاص پروژه، بین ۲۵ تا ۴۵ درصد تعیین شده در شرایط خصوصی پیمان است. در حالتی که در شرایط خصوصی تعیین نشده باشد، درصد توافق شده در حین اجرا است. این پاداش، پس از پذیرش پیشنهاد تغییر و اجرای کامل آن، محاسبه شده و به پیمانکار پرداخت می گردد.
از مبلغ پاداش، کسورات قانونی کسر می شود. همچنین در صورت پذیرفته شدن پیشنهاد تغییر، تمام هزینه مربوط به تهیه و آماده سازی پیشنهاد تغییر حداکثر معادل ده درصد صرفه جویی در محاسبات وارد می شود، اما در صورت رد پیشنهاد تغییر نهایی و با شرط پذیرفته شدن پیشنهاد تغییر مفهومی، نصف هزینه های مستند تهیه و آماده سازی پیشنهاد تغییر، پس از بررسی و تصویب، به پیمانکار پرداخت می شود.
نکته قابل اهمیت دیگر این است که پس از پذیرش پیشنهاد تغییر با نگاه مهندسی ارزش و انجام آن، مبلغ پیمان به مقدار مشخص شده کاهش می یابد.
چه زمانی پیشنهاد تغییر مهندسی ارزش دهیم؟
پیمانکار در هر زمان از عقد پیمان تا تحویل کار، می تواند پیشنهاد تغییر مهندسی ارزش را که دارای خصوصیات یک پیشنهاد تغییر قابل بررسی (در ادامه توضیح داده خواهد شد) باشد، ارائه کند.
خصوصیات یک پیشنهاد تغییر با نگاه مهندسی ارزش و قابل بررسی چیست؟
پیشنهاد تغییر ارائه شده از طرف پیمانکار، باید دارای تمام خصوصیات و مشخصات زیر باشد، تا قابل بررسی شود.
- پیشنهاد مهندسی ارزش، باید توسط پیمانکار اصلی (دست اول) ارائه شود.
- پیشنهاد تغییر باید منجر به تغییری در موارد لازم الاجرا در پیمان، مانند تغییر مقادیر، تغییر مشخصات فنی و نقشه ها و یا کاهش مبلغ پیمان بشود. در صورتی که تغییرهای ناشی از پیشنهاد تغییر به نحوری باشد که در چارچوب اختیارهای پیمانکار در مفاد پیمان بگنجد، پیشنهاد تغییر محسوب نشده و پیمانکار می تواند با استفاده از اختیار خود راسا عمل کند. برای مثال، تغییر روش اجرا، مادام که منجر به تغییر مشخصات فنی و موارد قراردادی نگردد و مورد تایید مهندس مشاور باشد، در حدود اختیار پیمانکار بوده و می تواند توسط او تغییر یابد.
- پیشنهاد تغییر نباید منجر به تغییرهای غیر مجاز زیر در پیمان شود:
-
- عملکرد نهایی را کاهش دهد.
- صرفا در نوع پیمان تغییر به وجود آورد. (مثلا پیشنهاد تغییر پیمان از قیمت مقطوع به فهرست بهایی قابل بررسی نیست).
- باعث کاهش استانداردهای ایمنی مانند مبحث سوم مقررات ملی ساختمان و طراحی، عمر بهره برداری، سهولت نگهداری و ظاهر مطلوب شود.
- باعث تاخیر در تحویل پروژه گردد.
- اثرات منفی زیست محیطی به دنبال داشته باشد.
- پیشنهاد تغییر مهندسی ارزش باید هزینه های کل واقعی طرح (هزینه های ساخت، بهره برداری، نگهداری و پشتیبانی طول عمر پروژه، با توجه به هزینه های تهیه و ارزیابی پیشنهاد تغییر) را کاهش دهد.
- پیشنهاد تغییر، باید واجد عملکردها و هدف نهایی پیمان باشد و خواسته های اصلی کارفرما در پیمان را بدون تلفیق یا حذف یک یا چند مورد از آنها حفظ کند. به عبارت دیگر، پیشنهاد تغییر نباید به عملکردها و هدف های اصلی پیمان آسیب رساند.
- پیشنهاد تغییر باید شامل اطلاعات لازم برای ارزیابی باشد.
- پیشنهاد تغییر، باید واجد مشخصات زمانی باشد و در آن برنامه زمانی اجرای پیشنهاد تغییر مشخص شود.
چگونه پیشنهاد تغییر به روش مهندسی ارزش را ارائه کنیم؟
طبق نمودار ۱ این پیشنهاد باید در دو مرحله ارائه شود. مرحله اول ارائه پیشنهاد تغییر مفهومی است. در زیر اطلاعات لازم جهت ارائه این پیشنهاد آمده است:
- نقشه های اولیه.
- تخمین مقدماتی از صرفه جویی ناشی از پذیرش پیشنهاد تغییر، شامل اطلاعات کافی برای تایید و تصویب پیشنهاد تغییر مفهومی و تخمینی از هزینه های طراحی – مهندسی (در صورت وجود)، نیروی انسانی، مصالح و تجهیزات برای انجام پیشنهاد تغيير
- آخرین برنامه زمانی به روز شده نشان دهنده تاثیر پیشنهاد تغییر بر زمانبندی کلی پروژه.
- آخرین موعد ابلاغ نتیجه پذیرش پیشنهاد تغییر مفهومی و نهایی از طرف کارفرما (بدون اینکه تاثیری بر برنامه زمانی تایید شده فعلی داشته باشد).
- هرگونه اطلاعات در مورد ارایه قبلی یا آزمون پیشنهاد تغییر در سایر پروژه ها، از جمله تاریخ، شماره پیمان و نتایج به دست آمده در آنها.
- ابعاد فنی، تا حدی که مراجع مسوول ارزیابی و بررسی بتوانند از نظر فنی مطلوبیت پیشنهاد تغییر را تایید کنند (اگر فناوری پیشنهادی جدید باشد، نتایج آزمایش هایی که موید قابلیتهای فناوری پیشنهادی است، باید برای اطمینان کارفرما، ضمیمه شود).
کارفرما، حداکثر ظرف ۷ روز، در مورد انطباق کلیات پیشنهاد تغییر با خصوصیات لازم یک پیشنهاد تغییر قابل بررسی مطابق فرم شماره ۴، تصمیم گیری می کند. در صورت تایید قابل بررسی بودن پیشنهاد تغییر، دستور بررسی آن را به صورت رسمی، به مهندس مشاور اعلام می کند. در غیر این صورت، مراتب رد یا غیر قابل بررسی بودن پیشنهاد تغییر، به پیمانکار اعلام می شود.
در صورت پذیرش پیشنهاد تغییر مفهومی، پیشنهاد تغییر نهایی ارائه می شود. به این منظور اطلاعات زیر لازم است:
- تشریح کامل پیشنهاد تغییر و گزینه اولیه (گزینه قبل از تغییر).
- فهرست ریز مقایسه ای منافع و زیان های ناشی از پذیرش پیشنهاد تغییر.
- اطلاعات مربوط به مخاطرات حاصل از پذیرش پیشنهاد تغییر. (ممکن است پذیرش پیشنهاد تغییر، سبب کاهش هزینه ها شود، اما باعث به وجود آمدن مخاطرات جدید و افزایش مخاطرات موجود برای پروژه و کارفرما شود که باید موارد به صراحت تعیین و توضیح داده شوند.)
- جزییات تفکیک شده موارد تغییرات لازم در اسناد پیمان از جمله نقشه های اجرایی، به گونه ای که امکان اجرای پیشنهاد تغییر فراهم گردد.
- آخرین برنامه زمانی به روز شده که تاثیر پیشنهاد تغییر بر زمانبندی کلی پروژه را نمایش دهد. در این برنامه، باید مهلت لازم برای آماده سازی و بررسی جزییات پیشنهاد تغییر نهایی، سفارش های ساخت و تحویل مصالح جدید مورد نیاز، و زمان دریافت مجوزهای مختلف، دیده شود.
- آخرین موعد ابلاغ نتیجه پذیرش پیشنهاد تغییر نهایی از طرف کارفرما، بدون این که تاثیری بر برنامه زمانی تایید شده فعلی داشته باشد.
- ریز محاسبات فنی، نقشه های تفصیلی و سایر مدارک مربوط به ارزیابی فنی پیشنهاد تغییر.
- برآورد هزینه اجرای فعالیتهایی که با اعمال پیشنهاد تغییر، کاهش خواهند یافت.
- برآورد کاهش یا افزایش در هزینه های عملیاتی، نگهداری و بهره برداری، که در اثر اعمال پیشنهاد تغییر به وجود می آید.
- محاسبات هزینه های پیمانکار، برای تهیه و آماده سازی پیشنهاد تغییر.
- اطلاعات مربوط به ارایه قبلی پیشنهاد تغییر، در هر مورد با درج تاریخ، نام کارفرما و پیمان و نتیجه آن (در صورت وجود).
پس از تهیه اطلاعات مذکور لازم است فرم ها به شرح زیر تکمیل گردد.
پیمانکار، فرمهای ۱ تا ۳ پیوست را تکمیل نموده، همراه با مستندات دیگر مورد نیاز، برای ارزیابی و بررسی پیشنهاد تغییر به کارفرما و مهندس مشاور، تسلیم می کند. فرم های ۴ تا ۶ پیوست پس از بررسی و ارزیابی پیشنهاد تغییر، از سوی مرجع ارزیابی و کارفرما تکمیل می شود و نسخه ای از آن برای اطلاع پیمانکار ارسال می گردد.
لازم به توضیح است در هر دو مرحله ارایه و ارزیابی پیشنهاد تغییرهای مفهومی و نهایی، از این فرم ها به صورت مشترک استفاده می شود. با این تفاوت که در هر مرحله بر حسب مورد، اطلاعات و مبانی مرحله مربوط، در فرمها درج می شود.
دانلود فرم های پیوست پیشنهاد تغییر به روش مهندسی ارزش
