اهمیت مدیر پروژه در فاز طراحی:
اگرچه نقش مدیر پروژه در تمام مراحل اجرای پروژه های ساختمانی حیاتی می باشد، حضور و نحوه عملکرد مدیر پروژه در فاز طراحی ساختمان از اهمیت به مراتب بیشتری برخوردار است. چرا که مهمترین چالش هایی که میزان موفقیت پروژه را تعیین می کنند در مرحله طراحی بوجود می آیند. اینجاست که تمرکز مدیر پروژه بر اهداف تعیین شده برای پروژه می تواند طراحی را به مسیر درستی هدایت نماید. این موضوع برخلاف روند متداول بسیاری از سازندگان است که نقش مدیر پروژه را مختص فاز اجرایی ساختمان می دانند.
در فاز طراحی، بزرگترین مسئولیت مدیر پروژه را می توان مدیریت استراتژیک فرایند طراحی ساختمان برای دستیابی حداکثری به اهداف ذینفعان پروژه با کمترین میزان هزینه دانست. این مدیریت استراتژیک باید با توجه به تمام مسیر چرخه عمر ساختمان در قالب شش مرحله طراحی، اجرا، بهره برداری، نگهداری، بازسازی و تخریب شکل گیرد. با توجه به این مراحل باید گفت حضور مدیر پروژه در فاز طراحی ساختمان، برای کارفرما یا سرمایه گذار پروژه بیشترین اولویت را خواهد داشت.
در پروژه های عمومی و دولتی باید مدیر پروژه کارفرما در زمان طراحی به تمامی ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی پروژه اشراف کافی را داشته باشد. چرا که هر تصمیمی که در ظاهر سبب کاهش هزینه ها می شود می تواند هزینه های جانبی قابل توجهی ایجاد نماید. مدیر پروژه موظف است با دانش و تجربه خود، از بروز چنین هزینه هایی جلوگیری کند.
نقش مدیر پروژه کارفرما در فاز طراحی شامل تعیین اهداف پروژه، تخمین بودجه مورد نیاز پروژه و تهیه برنامه زمان بندی متناسب با منابع پروژه می باشد. در فاز اجرا، این نقش به کنترل زمان و هزینه پروژه، نظارت بر زنجیره تامین مصالح و تدارکات پروژه و مدیریت ریسک های پروژه تغییر می یابد. پس از اجرا نیز مدیر پروژه موظف است از تامین اهداف پروژه مطابق طراحی اولیه و ثبت کامل مستندات مورد نیاز از جمله نقشه های چون ساخت (As Built) و مدل سه بعدی اطلاعات ساختمان (BIM) اطمینان حاصل نماید.
امروزه با توجه به استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) در طراحی پروژه های ساختمانی، امکان اصلاح این مدل ها براساس نقشه های چون ساخت (As Built) وجود داشته و همین مدل های سه بعدی برای برنامه ریزی بهره برداری، نگهداری و تعمیرات ساختمان، مورد استفاده قرار می گیرند. در صورت علاقمندی به این حوزه، پیشنهاد می شود مقالات تهیه شده در دسته “مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM)” را مطالعه فرمایید.
وظایف مدیر پروژه در فاز طراحی:
وظایف مدیر پروژه در فاز طراحی ساختمان را می توان در قالب سه بخش تعریف نمود:
- تعریف پروژه: در این بخش به تعیین نیازها و خواسته های ذینفعان پروژه پرداخته می شود. در بسیاری از پروژه ها، خود ذینفعان هم دقیقاً نمی دانند چه خواسته هایی از پروژه دارند و وظیفه مدیر پروژه است که این خواسته ها را شفاف نموده و در پروژه اعمال نماید.
- برنامه ریزی پروژه: مدیر پروژه موظف است متناسب با نیازها و خواسته های ذینفعان، اهداف پروژه را تعیین نموده و برنامه زمان بندی اجرا و تامین نقدینگی مورد نیاز پروژه را تدوین نماید.
- تهیه نقشه ها: در زمان تهیه نقشه ها، مدیر پروژه مسئولیت هماهنگ سازی دپارتمان های مختلف (معماری، سازه، برق و مکانیک) را بر عهده داشته و کنترل کننده نقشه های نهایی است.
بسیار مشاهده شده است که یک تصمیم نسنجیده مدیر پروژه در فاز طراحی ساختمان، در زمان اجرا به یک معضل اجرایی از نظر تامین مصالح یا هزینه اجرا تبدیل شده است. بنظر می رسد بکارگیری یک مدیر پروژه با تجربه برای طراحی ساختمان، مانع از بروز چنین مشکلاتی در پروژه های عمرانی شده و هزینه آن در مقابل افزایش هزینه های پروژه ناشی از طراحی ضعیف، قابل چشم پوشی باشد.
