مدیریت پروژه یا رهبری پروژه؟

مطالعات گذشته، سبک ‏های رهبری متفاوتی را معرفی کرده ‏اند که عبارتند از دموکراتیک و استبدادی، وظیفه ‏گرا و رابطه‏ گرا، مشاوره و تصمیم‏ گیری مشترک، رهبری خدمت ‏گذار، مدیریت تیم مربی‏ گرا، رهبری حمایتی و… اما در واقعیت نمی ‏توان به‏طور قاطع بیان کرد که کدام سبک برای مدیران پروژه‏ های ساخت و ساز مناسب‏ تر است.

این مسئله کاملا قابل درک است چرا که با توجه به  شرایط متغیر محیطی نمی ‏توان تنها از یک سبک برای رهبری تیم استفاده کرد و متناسب با شرایط، هر سبک می‏ تواند عامل موفقیت و اثربخشی باشد. علاوه بر این، اکثر سبک ‏های شناسایی شده متمرکز، خودمحور، وظیفه ‏محور، رابطه ‏محور یا تغییرمحور هستند و هیچ یک از این سبک ‏ها نمی‏ توانند شاهدی بر رهبری واقعی، قابل اعتماد، راستگو و جدی باشند. به بیان دیگر رهبران می ‏توانند تظاهر به داشتن سبکی خاص کنند یا حتی تظاهر به داشتن جذبه (charismatic)کنند در حالی که در واقعیت خلاف آن عمل می‏ کنند.

با توجه به آن‏ چه که بیان شد، محققان حوزه‏ ی رهبری معتقدند که بهترین راه‏ حل برای بحران رهبری در دنیای تجاری مدرن، “رهبری اصیل” است که ویژگی‏ های آن شامل انرژی مثبت، حس بالایی از صداقت، هدف روشن، اهمیت به دیگران، اعتماد به نفس، امید، خوش ‏بینی، استقامت و ارزش‏ های شخصی می ‏باشد. صنعت ساختمان نیازمند چنین رهبرانی است که خودمحور نیستند، درعوض با رفاه حال پیروانشان، همکارانشان و سازمانشان و به طور کلی جامعه‏ی خود انگیزه می‏ گیرند. آن‏ها به دنبال ایجاد محیطی مملو از اعتماد متقابل، شفافیت و نوع دوستی در تیم ‏ها هستند.

با همه‏ی این تفاسیر، این رهبران نیز انسان هستند و بدون نقص نیستند و ممکن است مرتکب اشتباه شوند اما تفاوت این رهبران با رهبران سنتی در قبول مسئولیت و ضعف ‏های خود است. رهبران اصیل یاد گرفته ‏اند که از تجربیات و اشتباهات خود درس بگیرند و شکست ‏های آن‏ها مانع پیشرفت آن‏ ها نمی‏ شود. از دیگر صفات این رهبران، درک خواسته ‏های مشتری است به نحوی که تمام تلاش خود را برای موفقیت پروژه و تحقق منافع تمام ذینفعان، به کار می‏ گیرند. رهبران اصیل به دنبال ارتقای پیروان و قرار دادن خود به عنوان الگو، برای تبدیل آن‏ ها به رهبران آینده هستند. این رهبران عملکرد پیروان خود را کنترل می ‏کنند و اشتباهات آن‏ ها را با آموزش و مربی ‏گری اصلاح می ‏کنند.

هدف نهایی این مقاله در جهت تغییر فلسفه ‏ی رهبری پروژه‏ های ساخت است و سعی دارد تا مدل رهبری پروژه ‏ای اصیل را توسعه دهد. تاکید این مدل بر توجه بیشتر به رویکرد های انسانی  در رهبری پروژه های ساخت و ساز و توسعه آن است. درک چنین سبکی، به توسعه ‏ی رهبری موثر برای پروژه‏ های آینده کمک خواهد کرد و در نهایت منجر به ایجاد فرهنگ سازمانی جدیدی می ‏شود که موجب ارتقای رفتار سازمانی، ارزش‏ های عالی سازمان و احترام و درک متقابل بین افراد مشغول در تیم پروژه می ‏شود. مزیت دیگر این سبک رهبری، تعهد بیشتر پیروان است که در نتیجه ‏ی رفتار عادلانه با آن ‏ها پدیدار می ‏گردد. در نهایت سازمان ‏هایی که با سبک رهبری اصیل هدایت تیم ‏ها را برعهده دارند نسبت به سازمان‏ هایی که چنین سبکی ندارند، دارای مزیت رقابتی و رشد پایدار خواهند بود.