در این مقاله به بیان چک لیستی از مهمترین نکات اجرایی ساختمان در بخش تاسیسات مکانیکی برای طراحان، مهندسان تاسیساتی و سازندگان پروژه های ساختمانی پرداخته ایم. با توجه به این نکات، طول عمر ساختمان افزایش یافته و میزان مصرف انرژی ساختمان پایین خواهد آمد. استفاده از این نکات برای طراحان و سازندگان حرفه ای بعنوان تبلیغی برای توسعه بازار و ساخت پروژه های با کیفیت تر، اهمیت دارد. میزان توجه به این نکات در طراحی و ساخت پروژه های ساختمانی می تواند بیانگر تفاوت یک ساختمان لوکس با ساختمان های معمولی باشد. این نکات به شرح موارد ذیل می باشند:
- پیش بینی شیر آب سرد برای یخچال ساید بای ساید و شیر آب سرد و گرم برای ماشین های لباسشویی و ظرفشویی.
- کلیه لوله های سرد و گرم مصرفی عایق گردند و در رایزرها، لوله های سرد و گرم حداقل ۱۰ سانتیمتر با هم فاصله داشته باشند.
- حداقل ابعاد زیردوشی ۸۰ در ۸۰ سانتیمتر باشد.
- در صورت امکان از هر طبقه به رایزر تاسیسات مکانیکی دسترسی تعبیه شود و حتی الامکان فضای آدم رو نیز پیش بینی شود.
- کلیه شیرهای پیسوار در تراز یکدیگر، حتی الامکان نزدیک به هم در روشویی ها، پشت پایه روشویی قرار گیرند.
- پیش بینی شیر آب سرد و گرم در پاسیو، بالکن ها، پارکینگ ها و در نزدیکی انبارها.
- نصب فلاش تانک توکار و ۲ حالته (کم آب و پر آب).
- اجرای شیر فلکه قطع آب مصرفی (سرمایشی و گرمایشی) در داخل و بیرون هر واحد. محل شیرها در دریچه های مناسب و در معرض دید و قابل دسترسی تعبیه شود.
- منابع آب گرم مصرفی حتی الامکان کویلدار نصب گردند تا پرت حرارتی به حداقل برسد.
- اجرای پوشش سقفی عایق دار روی کولرهای بام به ارتفاع ۲ متر.
- لوله کشی آب مصرفی و آب غیر شرب بصورت جداگانه اجرا گردد. برای مصارف آبیاری محوطه، شستشوی پارکینگ، بام و زیرزمین، فلاش تانک و فلاش والو از آب غیر شرب استفاده شود.
- سیستم آبیاری قطره ای برای باغچه پیش بینی شود.
- تمام لوله کشی های موتورخانه، منابع، بای پس و کلکتورها، عایق و پلاک گذاری شده و جهات حرکت نشان داده شود.
- پیش بینی تغذیه آب مصرفی از طریق منابع ذخیره ثقلی در بام (برای تامین آب ساختمان در موارد قطعی آب و برق).
- آب کولرها از آب اختصاصی هر واحد منشعب شود.
- در صورتی که سیستم موتورخانه مرکزی نداشته باشیم، لوله کشی آب هر واحد بصورت مجزا اجرا شود.
- کلیه پمپ ها بوسیله لرزه گیر به لوله ها متصل شوند.
- در رایزرها اوزان کلیه لوله های آبرسانی، سرمایشی، گرمایشی و فاضلاب به سازه ساختمان منتقل شود (در محاسبات سازه ساختمان لحاظ شود).
- مسیر لوله های آبرسانی در محوطه مشخص شده و تا حد امکان در کانال قرار گیرند.
- کلیه ساپورت های لوله های تاسیساتی با سرنج رنگ آمیزی گردد.
- ساپورت کلیه لوله های تاسیساتی از نوع پیچ و مهره قابل تنظیم اجرا گردد.
- اگر لوله انشعابات آب و فاضلاب شهر از زیر کف به لوله کشی داخلی متصل شده است، باید اطراف آن با مصالح ساختمانی مناسب طوری پوشانده شود که از ورود موش و سوسک به داخل ساختمان جلوگیری شود.
- عبور کلیه لوله ها از دیوار، تیغه، سقف و یا کف ها باید از داخل غلاف صورت گیرد. قطر هر غلاف باید ۲ سانتیمتر از قطر لوله ها بزرگتر باشد و فاصله بین لوله و غلاف باید با مواد پر کننده پر شود.
- لوله کشی فولادی گالوانیزه در محوطه یا حیاط ساختمان (یا ملک) باید در داخل ترنچ با عایق بندی و زیر خط تراز یخبندان اجرا گردد.
- در نقاط بالای شبکه لوله کشی که احتمال محبوس شدن هوا باشد، باید شیر تخلیه هوا نصب گردد و برای تخلیه آب شبکه لوله کشی ساختمان، بعد از کنتور آب ساختمان و بعد از شیر قطع و وصل و شیر یک طرفه، شیر تخلیه آب نصب گردد (پایین ترین نقطه).
- مخازن ذخیره آب باید کاملاً هوابند بوده و دریچه مخازن باید دور از دسترس اشخاص غیر مسئول باشد و در برابر نفوذ مواد آلوده و حشرات کاملاً محافظت شود.
- مخزن ذخیره آب باید لوله هواکش، لوله تخلیه آب، شیر قطع و وصل و یک شیر کنترل از نوع شناور داشته باشد.
- مخازن ذخیره آب روی بام باید دارای دریچه آدم رو قابل برداشتن باشد تا امکان بازرسی مهیا شود.
- پیش بینی فاصله مناسب بین محل نصب کولرها و باربکیو بام با در نظر گرفتن جهت باد.
- در صورتی که لوله کشی فاضلاب چدنی باشد، در محل ورودی چاه فاضلاب یک متر لوله پی وی سی نصب شود.
- پیش بینی سیستم فول ونت در طراحی فاضلاب ها (در آخر هر خط باید ونت تعبیه شود).
- کلیه رادیاتورها هم تراز و به فاصله ۱۰ سانتیمتر از کف قرار گیرند.
- زیر در انباری ها لوله خروج آب به سمت خارج پیش بینی گردد. این لوله باید برای جلوگیری از ورود حشرات دارای درپوشی باشد که در موقع شستشو باز و در سایر مواقع بسته شود.
- سیستم لوله کشی گرمایشی بصورت ریورس اجرا شود.
- جعبه های آتش نشانی باید استاندارد باشد.
- در مکان هایی که هنوز اگوی شهری فعال نشده است، در لوله کشی فاضلاب، سه راهی اتصال به اگوی شهری پیش بینی شود.
- محل چاه های فاضلاب بوسیله یک دال بتنی پیش ساخته پوشانده شود و در پوشش نهایی آن علامت گذاری شود.
- کفشورهای ساختمان سیفون داشته باشد.
- پیش بینی حداقل ۲ حلقه چاه جذبی در ساختمان (چاه آب باران از چاه سایر فاضلاب ساختمان مجزا باشد).
- مابین لوله کشی فاضلاب سرویس ها و سقف کاذب طبقه زیر آن، عایق صوت با قابلیت دسترسی پیش بینی شود.
- در اجرای لوله کشی فاضلاب از لوله های بدون صدا استفاده شود.
- کلیه لوله های فاضلاب، دریچه های بازرسی قابل دسترسی داشته باشند.
- قبل از تخریب و خاکبرداری ساختمان، چاه های قدیمی ساختمان شناسایی شود و تا تراز زیر فونداسیون با شفته آهک پر گردد.
- برای کلیه سیفون های فاضلاب، ساپورت با پروفیل نبشی و میلگرد بصورت قابل تنظیم داشته باشیم.
- در محل خروجی فاضلاب به اگوی شهری، شیر یک طرفه نصب گردد.
- نصب شیرهای ترموستاتی برای سیستم گرمایش داخل واحدها.
- انتخاب بهترین سیستم تهویه مطبوع متناسب با آب و هوای منطقه.
- پیش بینی درهای گریل دار و کانال کشی مکش هوا در انباری ها.
- اجرای اگزاست فن مکش بخار آب استخر.
- لوله های دودکش موتورخانه، شومینه و هودهای آشپزخانه باید دودبند باشد و داخل مصالح بنایی قرار گیرد.
- سکوی داغ در محوطه استخر پیش بینی شود. در زیر سکو باید لوله های آب گرم تعبیه شود که حتی در فصول گرم نیز قابل استفاده باشد.
- دودکش موتورخانه باید کلاهک استاندارد داشته باشد.
- کلیه کانال های کولر، هوابند و عایق بندی شود. در صورتی که شرق و غرب ساختمان آفتاب خور باشد، مسیر لوله کشی آب کولر از دیوارهای داخلی عبور کند و عایق شود.
- در انتهای دودکش شومینه، ونت و هودها، توری نصب شود.
- پیش بینی فاصله مناسب بین محل نصب کولرها و کلیه ونت های ساختمان با در نظر گرفتن جهت باد.
- حداقل ارتفاع لوله های ونت در بام باید ۲٫۲ متر از کف بام باشد و کلیه ونت ها باید مجهز به عصایی باشند.
- کلیه کانال های کولر دارای ابعاد، خم و انشعابات مناسب بوده و متناسب با هر فضا طراحی شوند.
- نصب فیوز گازی پشت هر مصرف کننده گاز و نصب یک فیوز گازی بعد از کنتور ورودی که در مواقع زلزله و آتش سوزی بطور خودکار جریان گاز را قطع نماید.
- شیر اصلی گاز هر واحد نزدیک در ورودی آپارتمان قرار گیرد.
- لوله کشی گاز مستقل برای هر واحد اجرا گردد.
- در ساختمان از علائم مشخص کننده محل شیرهای قطع سریع جریان استفاده شود.
- پیش بینی نصب دستگاه اعلام خطر گاز مونواکسید کربن و یا کنترل کننده حرارت دودکش الزامی می باشد.
- برای موتورخانه باید دریچه تامین هوای کافی برای سوخت از طریق ایجاد ارتباط با هوای تازه پیش بینی گردد.
- لوله های گاز باید از نوع جوشی بدون درز باشد.
- کانال های عمودی ساختمان که لوله گاز از آن ها عبور می کند، باید از پایین و بالا به هوای آزاد راه داشته باشد تا امکام جمع شدن گاز در آن ها بوجود نیاید.
- چنانچه لوله گاز در داخل کانال افقی مستقل قرار داشته باشد، باید این کانال با ماسه خشک پر شود و اطراف کانال را قیرگونی کرده و علاوه بر آن لوله را نیز عایق پوش نموده و کف کانال شیبدار شود و برای تخلیه آب در انتهای کانال کف شوی روی چاهک نصب گردد. عمق لوله های توکار در محوطه باید حداقل ۴۰ سانتیمتر باشد.
- لوله های گاز روکار باید چربی زدایی، زنگ زدایی و یک لایه ضد زنگ و یک لایه رنگ روغنی داشته باشد.
- لوله های گاز توکار باید چربی زدایی و زنگ زدایی شده و سپس پرایمر (رنگ اولیه مخصوص نوارپیچی) و پس از خشک شدن پرایمر، باید نوارپیچی با همپوشانی ۵۰ درد داشته باشد.