اهمیت کنترل هزینه های پروژه:
پروژه های ساختمانی به برنامه ریزی هزینه و جریان نقدینگی نیاز دارند تا ضمن تامین هزینه انجام فعالیت های پروژه، بتوانند بر شرایط پر ریسک پروژه غلبه نمایند. این شرایط پر ریسک می تواند مربوط به هزینه پروژه، زمان اتمام پروژه و یا تغییرات طرح باشد. در خصوص ریسک های مالی پروژه، به منظور کنترل افزایش هزینه در پروژه های ساختمانی، می بایست درصدی از برآورد هزینه اولیه به عنوان بودجه احتیاطی پروژه در نظر گرفته شود. برآورد هزینه پروژه می تواند از روش های معین و یا روش های احتمالاتی انجام گیرد. البته بررسی ها نشان می دهد که در عمده پروژه های ساختمانی، تعیین بودجه احتیاطی پروژه به روش معین به انجام می رسد. یعنی درصد ثابتی از برآورد هزینه پروژه به عنوان بودجه ذخیره درنظر گرفته می شود.
درصورتی که به مباحث مربوط به محاسبه بودجه احتیاطی علاقه مند هستید، مقاله “مروری بر روش های محاسبه بودجه ذخیره در صنعت ساخت” را به شما پیشنهاد می کنیم.
از آنجا که هزینه پروژه به عنوان یکی از مولفه های کلیدی موفقیت پروژه شناخته می شود، کنترل افزایش هزینه در پروژه های ساختمانی یک اقدام کلیدی در موفقیت این پروژه ها می باشد. تخصیص بودجه ذخیره برای تکمیل پروژه و کنترل مداوم آن از سوی کارفرما، یکی از نشانه های تعهد کارفرما به تکمیل به موقع پروژه است. بعلاوه، داشتن بودجه احتیاطی پروژه سبب انعطاف پذیری بیشتر کارفرما در قبال تغییرات مورد نیاز طراحی، تسهیل در صدور دستورکارها و پاسخگویی بهتر به ریسک های پروژه می گردد.
عوامل اثرگذار بر هزینه پروژه:
در این مقاله با بررسی تجارب تعداد زیادی از کارشناسان کنترل پروژه، سرپرستان کارگاه و مدیران پروژه به شناسایی مهمترین عواملی پرداخته ایم که در تعیین بودجه احتیاطی پروژه اثرگذار می باشند. وجود هر یک از این عوامل به عنوان یک سیگنال شناخته می شود که باید به منظور کنترل افزایش هزینه در پروژه های ساختمانی مورد توجه قرار گیرد. عواملی که تامین هزینه پروژه را با مشکل مواجه می سازند به ترتیب اولویت به شرح ذیل می باشند:
- ضعف طراحی پروژه.
- اشتباه در برآورد اولیه هزینه پروژه.
- تجربه کم تیم برنامه ریزی پروژه.
- عدم تعیین دقیق محدوده پروژه.
- پیچیدگی های طراحی پروژه.
- بروز شرایط جوی غیر قابل پیش بینی.
- اتلاف مصالح بیش از میزان متعارف کارگاه.
- ضعف مدیریت پروژه.
- تناقضات قراردادی.
- عدم ثبات بازار مصالح ساختمانی.
- محدودیت زمانی برای برگزاری مناقصه.
- اشتباه در تخمین مدت پروژه.
- نبود انگیزه در عوامل اجرایی پروژه.
- تغییر شرایط اجرایی کارگاه.
- عدم دسترسی به نیروی کار متخصص.
- پایین بودن سطح ایمنی کارگاه.
باید توجه داشت که از میان ۱۶ عامل معرفی شده، ۸ عامل به زمان پیش از برگزاری مناقصه و نحوه عملکرد کارفرما و مهندسین مشاور پروژه بازمیگردد. همانطور که مشاهده می شود، ردیف های ۱ تا ۵ مهمترین عوامل اثرگذار بر افزایش هزینه پروژه تماماً به این نوع عوامل اختصاص یافته و با مدیریت درست پروژه در فاز طراحی، قابل پیشگیری هستند.
برای آشنایی بیشتر با اهمیت فاز طراحی پروژه پیشنهاد می گردد مقالات “نقش طراحی در موفقیت پروژه های عمرانی” و “وظایف مدیر پروژه در فاز طراحی ساختمان” را مطالعه فرمایید.
